Перевод: со всех языков на русский

с русского на все языки

Лы цIынэ

  • 1 цIынэ

    1. сырой, влажный
    / Псыф, псыIагъэ зыщIэлъ.
    ЩIы цIынэ.
    * ШитIыр {Хьэмид} щIетIыкI, шхуэIухэр яжьэдегъэхури шыудз цIынэ яхуедз. Хь. Хь.
    2. зеленый, недозрелый, неспелый (о некоторых плодах)
    / Мыхъу, къэкIагъащIэ.
    Бжьын цIынэ. Нартыху цIынэ.
    3. сырой; недоварившийся, недопеченный
    / Мыгъэва, мыгъэжьа (лы), къамыгъэхуэба, къамыгъэкъуэлъа (псы), мыжьа (щIакхъуэ).
    * Ныбэм измэ, щIакхъуэр цIынэщ. (погов.)
    4. переносное молодой, не достигший зрелости
    / БалигъыпIэ имыува, щIалэ, зи Iэпкълъэпкъ зэрымыубыда.
    * Хьэуэ, хъункъым, Сэтэней, хасэм нейкIэ укъыхэплъэу жырым хуэдэу плъа ди нартхэм уи къуэ цIынэр къыдэпшалIэу. Нарт.
    Лы цIынэ см. лы.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > цIынэ

  • 2 цIынэ


    I прил. сырой
    псы цIынэ сырая вода
    щIакхъуэ цIынэ сырой хлеб

    II гной

    Кабардинско-русский словарь > цIынэ

  • 3 цIынэ


    1. мокрый
    хъэдэн цIын мокрая тряпка
    2. сырой
    пхъэ цIын сырые дрова
    лы цIын сырое мясо
    псы цIынэ уемышъу не пей сырую воду

    Адыгэ-урыс гущыIалъ > цIынэ

  • 4 цIыргъым цIынэ


    слизняк

    Яхуэмыфащэу лъэныкъуэ едгъэза псалъэхэр > цIыргъым цIынэ

  • 5 шэпс

    / Удз цIынэ, нартыху хьэдзэ цIынэ с. ху. ящIэт ткIуаткIуэ хужьыр.
    * ЛэжьакIуэхэм шэпсыр къызыщIэж нартыху цIынэхэр къыдачурэ гум ирадзэрт. Iуащхь.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > шэпс

  • 6 бжьын

    лук репчатый
    / Зи тхьэмпэри, зи лъабжьэри яшх хадэхэкI.
    Бжьын сыр. Бжьын гъэлыбжьэн.
    бжьын кIыгу стрелка лука
    / Бжьыным къикIыкIыу жылапхъэ къызыпахыр.
    бжьын цIыв национальное кушанье в виде соуса, приготовленное из сметаны, лука и муки
    / Бжьын, шатэ, хьэжыгъэ зэхэгъэвауэ ящI адыгэ шхыныгъуэ.
    бжьын цIыкIу лук батун
    / Бжьынышхуэ жылэ гъатхэм хасэр, хащIэр.
    бжьын цIынэ зеленый лук
    / Бжьын къэкIагъащIэ, бжьын тхьэмпэ зытет.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > бжьын

  • 7 гуэуцIыныкIын

    (гуоуцIыныкI) неперех. гл. отсыреть сбоку, с краю
    / Зыгуэрым и бгъур, и джабэр цIынэ гуэхъукIын.
    ЩIакхъуэ джабэр гуэуцIыныкIащ.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > гуэуцIыныкIын

  • 8 дамэкъуэ

    устар. палка, которая вставляется в воловье ярмо при запряжке волов
    / Выхэр щыщIащIэкIэ, бжьы кIапитIым иIэ гъуанэ тIурытIым ирагъэж, токъумакъ зыфIэт башхэрщ (е гъущI яе псыгъуэхэрщ).
    дамэкъуэ зэгуэгъэза устар. инструмент для обработки ремней из сыромятной кожи
    / Фэ цIынэ гъэтэджа зэраIуэт, зэрагъэщабэ Iэмэпсымэ (баш яе зэгуэгъэза, и зэгуэгъэзыпIэхэр къазыдзэу жьэхауэ).
    * Iэпcлъэпс пщIыну фэр быдэу гъэщэбэн хуейщ, уемызэшу дамэкъуэ зэгуэгъэза дэлъэфын хуейщ. фольк.
    дамэкъуэ шыхьа комплект стержнейярма, связанный упряжным ремнем
    / ДамэпскIэ зэпхыжа дамэкъуэхэр.
    Дамэкъуэ шыхьар пхъэлъантхъуэм фIэлът.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > дамэкъуэ

  • 9 данапцIэ

    непряденные шелковые нити
    / Данэ цIынэ мыджа.
    * ДанапцIэм хуэдэу щхьэц фIыцэм абы и Iэр ныделъэ. Щ. А.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > данапцIэ

  • 10 дзадзу

    грудной ребёнок
    / Сабий быдзафэ, сабий цIынэ.
    Дзадзур магъ. Дзадзур быдз егъэфэн.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > дзадзу

  • 11 зэрышхын

    (зэрошх) неперех. гл. 1. грызться (напр. о собаках)
    / Зыр зым едзэкъэн, зэдзакъэурэ зэзэуэн (хьэ, хакIуэ сыт хуэдэхэр).
    * КъыпфIэщIырт шхэн зэраухыу {хьэхэм} зызэрадзу зэрышхын, арщхьэкIэ куэду мамыру зэбгрыкIыжахэщ. Ахь. М. Шы увыIахэм тегужьеикIауэ удз цIынэ къэуатыр зэIуралъафэ, я пщэ кIыхьыр хашурэ зэрышхын ирагъажьэ. Япэу лъ. з.
    2. переносное ссориться, браниться
    / Къаугъэ хэтын, псалъэ гуауэ зэжеIэн.
    ФызитIыр зэфIэнэри зэрышхащ.
    * Къэбэрдей пщыжь-уэркъыжьхэр лъэныкъуитI зэрыгъэхъуауэ.. зобий,.. зэрошх: Россием хуеплъэкIыр нэхъ куэдт. Ш. А.
    3. переносное скрежетать
    / ГъущI, мывэ, къупщхьэ сыт хуэдэхэр щызэщыхъуэкIэ макъ ищIын.
    Куэд дэмыкIыу машинкэм и дзэр щIалэм и зы щхьэбгъу лъэныкъуэм къыщызэрышхащ.
    * Псыжьыпсыр Iущащэу ежэхырт, зэрызэщихъуэм и щыхьэту, мывэхэр зэрышхт. Iуащхь.
    {И} гур зэрышхын см. гу II.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > зэрышхын

  • 12 зэхэуцIыныхьын

    (зэхоуцIыныхь) неперех. гл. размокнуть полностью
    / Зыгуэр зэрыщыту уцIынын, цIынэ хъун.
    ЩIакхъуэр зэхэуцIыныхьащ.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > зэхэуцIыныхьын

  • 13 куцI

    мозг
    / Къупщхьэм и кум илъ цIынэ.
    Щхьэ куцI.
    * ЩIалэ цIыкIур мыщэм щыхь куцIрэ фо цIынэкIэ игъашхэу щIидзащ. КI. Т., Акъ. З.
    {Зи} куцI илъыгъуэ пора силы и могущества.
    * Зи куцI илъыгъуэ щIалэ.
    {И} куцI ифын = {и} куцIыр шхын.
    * Мис а {пасэ} зэманым зи куцI ирафа цIыхухэм сэри сащыщащ. Къ. Хь.
    {И} куцIыр шхын разорить кого-л. ; промотать чье-л. состояние.
    КуцI емыгъэщIын приносить кому-л. материальный ущерб.
    КуцI щIын стать зажиточным.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > куцI

  • 14 кIэрытын

    (кIэрытщ) неперех. гл. 1. стоять около чего-л. (напр. около стены)
    / Бгъэдэтын, кIэрыгъэувауэ щытын.
    * Мыдрей блынымкIэ сабий цIынэ зыхэпха гущэ кIэрытт. Iуащхь.
    2. стоять, находиться на вертикальной или наклонной поверхности чего-л.
    / Лъэныкъуабэу, задэу щыт гуэрым тетын.
    * Къызбрун джабэ нэкIум цIыху куэд кIэрытщ. Акъ. З.
    3. расти на склоне чего-л.
    / КъэкIауэ тетын.
    Бгым мэз кIэрытщ.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > кIэрытын

  • 15 кIэрыупцIэн

    (кIэреупцIэ) перех. гл. просторечие наляпать что-л. (напр. грязь, глину) на что-л.
    / ЕбупцIурэ зыгуэр зыгуэрым кIэрыгъэхуэн, кIэрыгъэпщIэн, еупцIын.
    * Бгъэжьым лыр Батыр и лъэнкIапIэм кIэриупцIэри кIэрыкIэжащ. КI. Т., Акъ. З. Псы Iуфэм ятIэ цIынэ тIэкIу кърехри, пцIащхъуэм кIэреупцIэр сэреищхьэм. Анэд.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > кIэрыупцIэн

  • 16 къэуцIынын

    (къоуцIын) неперех. гл. отсыреть, отмокнуть
    / КъэпсыIэн, цIынэ къэхъун.
    * ЩIыгур къэуцIынати, лъэр хэнэну ятIэт. Т. Хь.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > къэуцIынын

  • 17 къэфыщIын

    (къефыщI) перех. гл. просторечие обрывать, рвать что-л.
    / Къыпычын, къифыщIыкIын. Жыгыр
    къэфыщIын. Удз цIынэ къэфыщIын.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > къэфыщIын

  • 18 къыпцIэ

    I слива ( плод)
    / КъыпцIейм къыпыкIэ пхъэщхьэмыщхьэ.
    КъыпцIэ къыпычыжын.
    II сыроватый, непропеченный ( о хлебе)
    / Зи жьэн иримыкъуа, цIынэ-цIынэу щыт (щIакхъуэ).
    ЩIакхъуэ къыпцIэ.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > къыпцIэ

  • 19 кхъуей

    сыр
    / Шэ гъэхуэбам лъатэпс ирату (хакIэу) зыкъомрэ щагъэта нэужь, абы къыхакъузыкI шхыныгъуэ.
    * Iэнэм ху хьэлIамэ, кхъуей, лы телъщ. Къ. З.
    Кхъуей хэхын делать сыр.
    * Фызыжьым кхъуей хихыу шэнт лъахъшэм тест. фольк.
    кхъуей кIадэ кадка, наполненная сыром
    / Кхъуей изу зэрылъ чей.
    Кхъуей кIадэр уныкъун.
    кхъуей кIэпыбз кубано-зеленчукские срезанные края молодого сыра
    / Кхъуей хахагъащIэм и нэзым къыгуагъэжа бзыгъэ цIыкIу.
    * СыщыцIыкIум си анэм кхъуей щыхихкIэ, кхъуей кIэпыбз къызитырт. фольк.
    / Хьэлывэдэлъхьэ, дэлэндэлъхьэ ящIыну шэ гъэубэнджам къыхах кхъулэ.
    Кхъуей плъыжь кабардинский копченый сыр
    / Чий цIыкIум телъу плъыжь хъуху ягъэгъу щIэмыху кхъуей (ижь лъандэрэ адыгэм ящI).
    кхъуей хьэлывэ пирожок с сыром
    / Кхъуей лъалъэ дэлъу гъэжьа тхьэвхэкI.
    * Езым {анэнэпIэсым} и пхъум кхъуей хьэлывэ иригъэшхмэ, Iэнэм имыгъэтIысу абы ФатIимэт цIыкIум шыгъу хьэлывэ къыIэщIилъхьэрт. Ад. таур.
    кхъуей цIынэ молодой ( свежий) сыр
    / Кхъуей хэхагъащIэ.
    кхъуей шыпс соленая сыворотка, в которой хранится сыр
    / Кхъуейр зэIымыхьэн щхьэкIэ зыхалъхьэ шэжыпс шыугъэ.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > кхъуей

  • 20 лы

    / Iэщ (псэущхьэ) яукIам и пкъым щыщ Iыхьэхэу шхын папщIэу ягъэхьэзырыр.
    * Муратрэ Зырамыкурэ гупым къащыхыхьэжам удзыпцIэм хэлъ чийхэм лы гъэвари, лы гъэжьари, мырамысэ убзытахэри ятелът. Т. Хь.
    / Псэущхьэ Iэпкълъэпкъым щыщу фэмрэ къупщхьэмрэ я зэхуакум дэлъыр.
    * Сымаджэм и лъакъуэр къутащ, къупщхьэ дзакIэ жаным лыр къызэпиупщIри и щIыIум къэкIуащ. Хь. Хь.
    Лы зытелъхьэн набирать вес, жиреть ( о животных).
    * Щынэхэм фIыуэ заужьащ: лышхуэ зытралъхьащ. Iуащхь.
    Лы щабэ мягкотелый ( о человеке).
    Лы щIын = лы зытелъхьэн. Къущхьэхъу дахуа Iэщхэм лы ящIащ.
    Лыр гъэузын беспокоить, тревожить, волновать кого-л.
    Лыр къищын ходить в отрепьях.
    Лыр узын (щIэузын) беспокоиться, болеть душой за кого-что-л.
    * Шагъырокъуэм и лыр нэхъ узрэ ди колхозым щхьэкIэ? Щ. Ам.
    {И} лыр шхын (къэшхын) 1) подвести, жестоко обмануть кого-л. 2) издеваться над кем-л., заставить кого-л. нервничать, переживать. Иджыри къэс щхьэ къызжомыIарэ, сил мыгъуэр пшхай?
    лы гъэгъуа сушеное мясо
    / МафIэм, дыгъэм ирагъэууэрэ гъур ящIа лы.
    лы гъур см. лы гъэгъуа.
    * Бысым гуащэм лы гъур гъэжьа Iэнэм къытригъэуващ. фольк.
    лы цIынэ 1. свежее, парное мясо
    / ЗэраукIрэ куэд мыщIа Iэщым ил; лы мывэ е мыжьэ.
    Лы цIынэр упIэн. Лы цIынэр шыун.
    2. открытая рана
    / Фэ темылъыу, зэIухауэ къаплъэ уIэгъэ.
    * Къупщхьэм телъ лы цIынэр щызгъэкъабзэм, щIалэр аргуэру къыхокIиикI. Хь. Хь.
    лы шыуа засоленное мясо, солонина
    / Iей мыхъун папщIэ яупIэу шыгъу зыщахуа, шыгъушыпсым халъхьа лы.
    ЛыкIэ зэгухьэн (гухьэн) быть в кровном родстве с кем-л.

    Словарь Кабардино-Черкесского языка > лы

См. также в других словарях:

  • цIынэ — (цIынэр, цIынэхэр) 1. мокрый, ая, ое Гъушъэп Джанэр цIынэ, чъэпхъыгъэп 2. сырой, ая, ое Гъугъэп Пхъэр цIынэмэ, стыгъуае 3. свежий, ая, ее КъэкIыгъакI Уц цIын Бжьын цIын 4. недовареный, ая, ое Мыжъо Лы цIын КIэнкIэ цIын 5. неспелый, ая, ое …   Адыгабзэм изэхэф гущыIалъ

  • былым — (былымыр, былымхэр) 1. скот Щагу былымхэр: чэмы, цу, псыцу, мэлы зыфэпIонхэр ары Фермэм былымыбэ иI Былымым зыер иаджал гущ. Зибылым кIодырэм псэкIодишъэ егъахъэ гущ. 2. имущество Мылъку Былым иI мылъку иI Былымыр осэпс, цIыфыпсэр май гущ. 3.… …   Адыгабзэм изэхэф гущыIалъ

  • гъушъ — (гъушъэ) (гъушъэр, гъушъэхэр) 1. сушь, сухой, ая, ое къып. цIынэ Коцыр гъушъ Хьалыгъу гъушъэ къодые ышхыгъ Дунаир гъушъ, гъогухэр дэгъух ◊ Ар пцIыгъушъ чистая ложь 2. совсем Гугъу мыгъу нахьи лъэпцIэ гъушъ гущ …   Адыгабзэм изэхэф гущыIалъ

  • дэуцIыныхьагъ — (дэуцIыныхьэ) лъым. промок, ла, ло (в), отсырел, а, о (в) ЦIынэ дэхъухьагъ Къещхыгъэти щыгъынхэр щагум дэуцIыныхьагъэх …   Адыгабзэм изэхэф гущыIалъ

  • иуцIыныхьагъ — (еуцIыныхьэ) лъым. намок, ла, ло (в) промок, ла, ло (в) ЦIынэ ихъухьагъ Псынэм иуцIыныхьагъ …   Адыгабзэм изэхэф гущыIалъ

  • къояжъ — (къояжъэр, къояжъэхэр) блюдо из крошеного сыра, поджаренного в масле Къое цIынэ гъэтэкъуагъэу тхъукIэ гъэжъагъэр ары Къояжъэрэ пIастэрэ хьакIэм ригъэшхыгъ …   Адыгабзэм изэхэф гущыIалъ

  • кIэнкIэпсы — (кIэнкIэпсыр) белок КIэнкIэ кургъом фэшъхьафэу псы цIынэ зэпытIэтIэу кIэнкIэм къикIырэр ары КIэнкIэпсыр шъхьафэу ыутагъ …   Адыгабзэм изэхэф гущыIалъ

  • тежъыкIыгъ — (тежъыкIы) лъым. 1. спекся, лась, лось (сверху, о верхнем слое) ЫкIыIу, ышъхьашъо жъагъэ Хьалыгъум ыкIыIу тежъыкIыгъ, ау ыкIоцI цIынэ 2. сгорел, а, о Хьаблэр тежъыкIыгъ машIом ыстыгъ …   Адыгабзэм изэхэф гущыIалъ

  • тхъубартI — (тхъубартIэр) свежее рыхлое масло Тхъу цIынэ мыдый Псыцутхъу тхъубартIэм шъоу хэлъэу столым тетыгъ …   Адыгабзэм изэхэф гущыIалъ

  • цокъэзэкIад — (цокъэзэкIадэр, цокъэзэкIадэхэр) чувяк Шъо цIынэ гъэгъугъэ зыкIэдэгъэ цуакъэу адыгэмэ ашIыщтыгъэр ары КIалэм цокъэзэкIадэ щыгъэу джэгум кIуагъэ …   Адыгабзэм изэхэф гущыIалъ

  • цIынащэ — слишком мокрый, ая, ое ЦIынэ хьазыр ЧIыгур ужъонкIэ цIынащэ …   Адыгабзэм изэхэф гущыIалъ

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»